مناسب ترین قالب حقوقی برای ثبت شرکت
اینکه کدام یک از انواع موسسات یا شرکت های تجاری برای کسب و کار مناسب تر است ،پاسخ واحدی ندارد و با توجه به نوع و حجم فعالیت و میزان ارتباط شرکت با اشخاص ثالث و اهداف شرکا از تاسیس شرکت متفاوت است ولی برای بدست اوردن یک معیار کلی و سپس انتخاب بهترین قالب برای کسب و کار , مناسب ترین قالب حقوقی برای ثبت شرکت، نکاتی در ادامه مطرح شده است :
محدودبودن مسئولیت شرکا
معیار اول (محدود بودن مسئولیت شرکا):اشخاص حقوقی از حیث مسئولیت شرکا به دو دسته کلی با مسئولیت محدود و با مسئولیت نامحدود تقسیم می شوند که بالای 99 درصد موسسات و شرکت های ثبت شده در اداره ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری ،در دسته اول (با مسئولیت محدود) قرار دارند ؛همان طور که مطرح شد،یکی از مزایای تاسیس شرکت ،مصون ماندن اموال شریک از توقیف در برابر طلبکاران شرکت است ؛همین مزیت سبب شده است که معمولا اشخاص مبادرت به تاسیس شرکتی کنند که در برابر دیون آن مسئول نباشند ؛بر همین اساس ما باید از میان موسسه غیر تجاری و چهار شرکت با مسئولیت محدود ، سهامی خاص،سهامی عام و تعتونی دست به انتخاب بزنیم و سایر شرکت های تجاری را رها نماییم.
ببنابراین پس از اعمال معیار اول،یعنی محدود بودن مسئولیت شرکا 5 گزینه برای انتخاب باقی می ماند.
سهولت تاسیس
معیار دوم (سهولت تاسیس):از میان 5 گزینه مطروحه ،به ترتیب تاسیس موسسه غیر تجاری ، شرکت با مسئولیت محدود و شرکت سهامی خاص از همه راحتتر بوده و تشریفات کمتری دارد ؛در مقابل تاسیس شرکت سهامی عام نیز مستلزم اخذ اجازه از سازمان بورس و طی تشریفات پذیره نویسی است؛ به همین دلیل دو قالب اخیر برای راه اندازی یک کسبو کار تجاری (به ویژه استارت اپی )با استقبال چندانی مواجه نشده است ؛ اگر چه ممکن است موسسین در برنامه بلند مدت خویش ، قص ورود به بورس را داشته باشند که در این صورت میتوانند ابتدا شرکت سهامی خا ثبت نموده و سپس با رعایت شرایط مندرج در مواد 278تا 283 لایحه اصلاحی قانون تجارت ، شرکت ثبت شده را به شرکت سهای عام تبدیل نمایند؛بنابراین پس از اعمال معیار دوم ،یعنی سهولت تاسیس ،سه گزینه برای انتخاب باقی میماند.
سهولت اداره
معیار سوم (سهولت اداره):با توجه به اینک موسسه غیر تجاری و شرکت با مسئولیت محدود الزامات قانونی کمتری نسبت به شرکت سهامی خاص دارند ، اداره این دو نهاد،بیشتر تابع اراده موسسین و شرکا بوده و بر همین اساس به نحو سهل تری قابل اداره کردن هستند ؛در مقابل شرکت سهامی خاص به دلیل همین الزامات قانونی که عمدتا در جهت تضمین حقوق اشخاص ثالث است ،اشخاص ثالث و فعالان بازار ،از اعتبار بیشتری برخوردار است ؛بنابراین اگر بخواهیم صرفا سهولت اداره را ملاک قرار دهیم باید شرکت سهامی خاص را نیز کنار بگذاریم منتها در قسمت جمع بندی به نحو دقیق تری به این امر پرداخته شده است .
اعتبار شرکت
معیار چهارم (اعتبار شرکت):همانطور که گذشت شرکت سهامی خا به دلیل وجود الزامات قانونی از اعتبار بیشتری نسبت به شرکت با مسئولیت محدود برخوردار است و در اعتبار سنحجی امتیاز بیشتری به این شرکت داده می شود ؛همچنین از آنجایی که در این شرکت ، سرمایه به قطعات سهام تقسیم می شود معمولا برای جذب سرمایه گذار و گرفتن شریک جدید ، شرکت مناسبتری محسوب می شود غمضافا بر اینکه این نوع شرکت ،قابلیت تغییر به سایر انواع شرکت ها را طبق ماده 5 لایحه اصلاحی قانون تجارت داراست ؛ در حالی که در رویه عملی فعلی اداره ثبت شرکتها ،امکان تبدیل شرکت با مسئولیت محدود به سایر انواع شرکت ها از جمله سهامی خاص وجود نداند .
موسسه غیر تجاری یا شرکت با مسئولیت محدود یا سهامی خاص کدام بهتر است؟
نتیجه گیری و جمع بندی: اگر موضوع کسبو کار عملیات تجاری نباشد مانند فعالیت حقوقی ،حسابرسی،هنری،آموزشی ، فرهنگی و... ثبت موسسه غیر تجاری اصولا مناسبترین قالب محسوب می شود زیرا ضمن تناسب نام موسسه غیر تجاری با این گونه فعالییتها، موسسه غیر تجاری کمترین الزامات حقوقی را در مقایسه با شرکتهای پیش گفته در بر دارد و به سادگی قابل ثبت و اداره کردن است و حتی پاره ای مقررات مالیاتی نظیر مالیات بر سرمایه یا نقلو انتقال سهم هم در آن جریان ندارد ؛ اما اگر موضوع فعالیت تجاری است و شرکت جنبه خانوادگی داشته یا هدف اصلی از تاسیس شرکت صرفا ایجاد یک شخصیت حقوقی مستقل از شرکا است ،شرکت با مسولیت محدود قالب مناسبی برای این هدف است و در پایان اگر شرکا قصد توسعه فعالیت خویش را داشته و می خواهند در مناقصات شرکت کرده و از بانک تسهیلات بانکی بگیرند یا به دنبال جذب سرمایه گذار هستند م یا میخواهند پس از ایجاد ارزش افزوده ناشی از فعالیت در قالب شرکت ،در اینده،سهام خویش را واگذار نمایند شرکت سهامی خاص قالب مناسبتری برای این اهداف است.
منبع: صفر تا صد حقوق کسب و کار به زبان ساده - دکتر فرهاد بیات - علی اکبر جعفری
